Kocaman kasalardan dizüstü bilgisayarlara, oradan akıllı telefonlara hatta mikron boyutunda belleklere aktardığımız verilerden bahsederken hepimizin kullandığı ölçü birimleri bulunmakta. Kimimiz anlamını biliyor kimimiz sadece tahmin ediyoruz. Bu birimlerde bahsi geçen bit ya da byte, veri miktarı ölçü birimlerinin ta kendileri.

Biz de genellikle karıştırılan bu ölçü birimlerini ve onlarla bağlantılı olan veri miktarı, veri aktarım hızı, bant genişliği ve veri trafiği gibi terimlerin anlamlarını aşağıdaki gibi derledik.

Bit ve Byte nedir?
Bit, iletişim ve bilgisayar teknolojilerindeki en temel veri birimidir. Veriler bilgisayarlarımıza, ikili – 1’ler ve 0’lardan oluşan- sayı sistemine göre kaydedilir. Yani 1 bit; bu 1’ler veya 0’lardan bir tanesini temsil eden ölçü birimidir. Kullandığımız tüm yazılımlar ve veriler aslında bu 1’ler ve 0’lardan oluşur.

Tüm ölçü birimlerinde olduğu gibi bit’in de katları vardır.  Tıpkı diğer ölçü birimlerinden bildiğimiz gibi kilo, mega, giga ve tera gibi ön eklerle ifade edilir. (Kbit, Mbit, Gbit ya da Tbit)

Bu ön eklerin her biri 10 ve katlarını temsil eder.

1 Mbit, 1.000.000 bit yani 10⁶‘ya, Kbit 10³ bit ve Gbit 10⁹ bit’e karşılık gelir.

Bit ile Byte birbirinden farklıdır
Bit ile Byte sıklıkla birbirleriyle karıştırılır. Söylenişinden dolayı birçok kişi ikisinin de aynı şey olduğunu düşünür. Ancak her ikisi de temelde veri miktarını belirtseler de farklı değerlere sahiptirler.

Bunun çok net bir açıklaması bulunmakta. 1 Byte, 8 bit’tir.

Byte’ın simgesi B (büyük B), bit’in simgesi ise b (küçük b)’dir.

Bit’te ölçü birimi 10’un katları iken, Byte’ta ise 2’nin katları kullanılır. 1 MB denildiği zaman 2²⁰ Byte kastedilir. Yani 1 MB = 1.048.576 Byte’a tekabül eder. Aynı şekilde 1 GB 2³⁰ Byte, 1 TB ise 2⁴⁰ Byte anlamına gelir.

Bit ile Byte hesaplaması için buradan yardım alabilirsiniz.

ISO bu terimlerin daha rahat hesaplanabilmesi için bir standart getirdi. Bu standartlar ile beraber KiB, MiB, GiB ve TiB gibi terimlerde hayatımıza girmeye başladı. Bun terimler ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Veri Miktarı, Veri Aktarım Hızı, Bant Genişliği (Bandwidth) ve Veri Trafiği Nedir?
Bu kavramlar bilgi teknolojileri dünyasına bir şekilde girmiş pek çok insanın kafasını karıştırır. En önemlisi, bir hosting hizmeti almak istiyorsanız en çok dikkat edeceğiniz bilgiler de aslında bunlar olmalıdır.

Veri Miktarı: Bir verinin bit ya da byte cinsinden değerine veri miktarı denir. Verinin bilgisayarda ya da sistemde kapladığı alan olarak da tanımlayabiliriz. 2000 yılından önce veri miktarları kb’ler ile ifade edilirken günümüzde MB, GB ve TB’lar ile ifade ediliyor.

Veri Aktarım Hızı: Ağ ya da internet ortamında bulunan bir verinin iki nokta arasında iletilmesi sırasında bir saniyede geçen bit ya da byte sayısıdır. Başka bir deyişle bir saniyede iletilen bit ya da byte sayısı ne kadar ise veri aktarım hızı o kadardır. Veri aktarım hızı kilobit, megabit, gigabit, terabit ya da kilobyte, megabyte, gigabyte, terabyte ile ölçülür.
Bir saniyede aktarılan veriyi ifade etmek için mbps (mb / saniye) ya da mBps (mB / saniye) kısaltmaları kullanılır.

Bant Genişliği (Bandwidth): Bant genişliğinin en basit tanımı kapasitedir. Bandwidth terimi, bir veri iletişim ortamının ya da haberleşme kanalının kapasitesini ifade etmek için kullanılır. Bandwidth, veri iletişim kaynaklarındaki veri miktarının bit/saniye ya da byte/saniye cinsinden ölçülmesidir.

– Bant genişliği ne kadar büyükse, belli bir süre içinde aktarılabilecek verinin hacmi de o kadar büyük olur.

– Bant genişliği; kullanılan veya kullanılabilen veri iletişim kaynaklarındaki veri miktarının bit/saniye ya da byte/saniye cinsinden ölçülmesine denir.

Veri Trafiği: Banttaki mevcut veri akışı (yani veri transferi) veri trafiği olarak tanımlanır. Başka türlü ifade etmek gerekirse; banttan geçen verilerin yarattığı trafiktir.

Trafiği rahatlatmak ve veri aktarım hızını artırmak için bant genişliğini (bandwidth) arttırmak gerekir.

Radore’nin hosting paketlerinde uyguladığı aylık trafik bilgisi aşağıda yer almaktadır. Buradaki bilgilerin içinde yer alan AYLIK TRAFİK, bu veri trafiğinin limitini gösterir. Örneğin Radore’de e-ticaret hosting paketine sahip bir kişi; 1 ay içinde toplamda 100 GB’lık veri transferi yapabilir. Veri Trafiği, bazı kaynaklarda “Veri Akışı” ve “Veri Aktarımı” gibi farklı tanımlamalarla da görülebilir.

Bant Genişliği Nerelerde İşe Yarar?
Bant Genişliği (bandwidth), web sitesinin bir saniye içinde gerçekleştirebileceği veri aktarım miktarını ifade eder. Örneğin; bir internet sitesini açıp görüntülediğimiz sayfa ya da sayfalarda bulunan metin, resim, video ve ses gibi bütün içerik aslında bilgisayarınıza yüklenmektedir. Eğer giriş yaptığınız web sitesindeki herhangi bir resmi görebiliyorsanız o resim bilgisayarınıza indirilmiş (download edilmiş) demektir. Aynı şekilde bir video izliyorsanız bu video da siz izlerken bilgisayarınıza yüklenmiştir.

Bu şekilde bir web sitesiyle ziyaretçileri arasında gerçekleşen veri transferinin yol açtığı trafiğin, bir aylık dönem içinde izin verilen üst sınırına aylık trafik, bir saniyede izin verilen üst sınırına ise bant genişliği (bandwidth) denir.

Var sayalım ki bir web sitesi açacaksınız. Bu site için uygun aylık trafik limitini belirlerken, sitenin mevcut ya da potansiyel ziyaretçi trafiğini öngörmek gerekir. Sayfalarınızın büyüklüğünü resim, ses, video ve program gibi dosyalar oluşturur. Bu dosyaların büyüklüğünü ve günlük/haftalık/aylık indirme sayılarını hesaba katmanız gerekir. Bunların hesaplamalarını yaptıktan sonra aylık trafik miktarınızı belirleyebilirsiniz.

• Web siteniz üzerinden radyo yayını yapıyorsanız; bant genişliğinin büyük olması gerekir. Çünkü bant genişliği ne kadar büyük olursa, bir saniyede transfer edeceğiniz veri miktar da o kadar büyük olur.

Aylık trafik ve bant genişliği kavramlarını birbirine karıştırmayın
Aylık trafik sitenizi ziyaret eden kullanıcıların oluşturduğu veri trafiğinin toplamıdır. Bant genişliği ise ziyaretçilerin bir saniyede oluşturduğu veri trafiğidir. Örnek olarak otoban trafiğini verirsek; otobandaki şerit sayısı bant genişliğini, otobanın şeritlerinden 1 ayda geçen araç sayısı ise aylık trafiği ifade edebilir.

Veri miktarınızı belirleyin, aylık trafiğinizi ve bant genişliğinizi ona göre seçin
Örneğin 2 GB aylık trafik limitiniz ve 1 Gb bant genişliğiniz var. Sitenizde bulunan bir sayfa; görseller, metinler, kısacası her şeyiyle beraber 1 MB büyüklüğe sahip olsun. Bu siteye giren her bir kişi istisnasız 1 MB’lık veri indirir. Eğer sitenize 128 kişi aynı anda giriş yaparsa 128MB’lık veri indirilmiş olur. Bu veri miktarı 1Gb‘e tekabül ettiğinden bant genişliği yetmez ve 129. Ziyaretçi için o anda sitenize giriş yapmak artık mümkün olmaz.

Bu örnekte verilen limitlere göre, sitenizin aylık trafik limiti 2000 (1 MB x 2000 ziyaretçi = 2GB) ziyaretçi ile sınırlıdır. Limit artışı olmaması durumunda 2001. ziyaretçi ve sonrası için aylık trafik limitiniz bitmiş olur ve sitenizin yayını bir sonraki aya kadar durdurulur.